Dobór psów do tresury osmologicznej

Dobierane do tresury psy pochodzą wyłącznie z zakupów realizowanych od osób indywidualnych. Nie prowadzi się w polskiej policji hodowli psów z przeznaczeniem na cele służbowe. Do tresury kwalifikuje się psy w wieku od 12 do 24 miesięcy. Wykorzystuje się zarówno psy, jak i suki następujących ras: owczarek niemiecki, labrador retriever, sznaucer, terier, wyżeł. Inne rasy nie odgrywają większego znaczenia w tej tresurze specjalistycznej. Procentowy udział poszczególnych ras zgodny jest z europejskimi tendencjami (porównaj poniższa rycina).

Rycina 1. Procentowy udział psów poszczególnych ras wykorzystywanych jako psy służbowe.

W odniesieniu do największej grupy psów, czyli owczarka niemieckiego, są to zarówno psy czystorasowe oraz mieszańce, eksterierowo zbliżone do wzorca rasy. Psy kwalifikowane do tresury z przeznaczeniem na psy do identyfikacji śladów zapachowych ludzi muszą spełniać szereg kryteriów, które generalnie można podzielić na dwie grupy: zdrowotne i użytkowe.

1 KRYTERIA ZDROWOTNE
-  Kondycja. Zwracać należy szczególną uwagę na psy nadmiernie wychudzone - co wskazywać może na zewnątrzwydzielniczą niewydolność trzustki oraz psy wykazujące cechy otyłości - ze względu na możliwość nadmiernej podatności na letni udar cieplny.
- Wady psychiczne. Zachowanie psa polegające na „bieganiu w kółko”, „kręceniu się za ogonem” oraz jego okaleczaniu, a także skakaniu po ścianach kojca, wskazują na stereotypię ruchową. Uszkodzenia sierści w okolicach nadgarstkowo-śródręczowych i skokowo-śródstopowych na skutek ich wygryzania wskazuje na neurodermatozę kończyn. Wskazane wyżej schorzenia wskazują na nadpobudliwość nerwową i małą stabilność psychiczną, co praktycznie uniemożliwia przetrzymywanie psów w warunkach kojcowych. Wstępną ocenę zachowania psa powinno przeprowadzić się w miejscu stałego przebywania psa.
- Kończyny. Zwracać należy uwagę na postawę kończyn i ich ustawienie, kończyny tylne nie mogą być „wleczone” i ocierać pazurami o ziemię. Stwierdzenie ran kończyn, krzywicy, kulawizn, starych złamań, bolesności podczas siadania i wstawania oraz zapalenia skóry między opuszkami wskazują na schorzenia aparatu ruchu. W przypadku stwierdzenia blizn skórnych powinno przeprowadzić się dokładne badanie w kierunku starych złamań kości. Psy rodowodowe powinny mieć wpis o badaniu w kierunku dysplazji stawów biodrowych.
- Układ powłokowy. Ogląd psa powinien obejmować okolice pach, mostka, brzucha, pachwin, napletka, moszny, odbytu i ogona pod kątem możliwych zmian chorobowych. Schorzenia skórne mogą manifestować się m.in. w postaci egzemy, grzybicy, stanów ropnych, przewlekłych stanów przerostowo-łysiejących, zmian martwiczych, a także przerostu i zapalenia gruczołów ogonowych. Wadą zdrowotną są również przepukliny, w tym pępkowa, pachwinowa, mosznowa, z zastrzeżeniem, że po upływie miesiąca od usunięcia szwów po zabiegu likwidacji przepukliny, pies nadaje się do tresury.
- Narząd wzroku. Dyskwalifikującymi wadami są: ślepota, ślepota zmierzchowa, zmętnienie w obrębie gałek ocznych, przewlekłe, grudkowe zapalenie spojówek, entropia i ektropia powiek oraz grudkowe zapalenie trzeciej powieki.
- Narząd słuchu. Dyskwalifikującymi wadami są: głuchota, nie wyleczone zmiany ropne, zmiany grzybicze i martwicze małżowin oraz przewlekłe stany zapalne uszu. 
- Inne. Dyskwalifikującymi wadami są również:
o wady uzębienia (radykalny przodozgryz lub tyłozgryz, braki w uzębieniu, zęby próchnicze, uzębienie ponosówkowe, ubytki szkliwa, itp.),
o zapalenie kątów warg,
o choroba transportowa,
o wnętrostwo u samców, nie podciągnięte sutki u samic.

2 KRYTERIA UŻYTKOWE
- Ocena reakcji na strzał z broni palnej. Ocenę przeprowadza się zarówno po oddaniu strzału przez asystenta, nie wykazującego wobec psa agresji, jak również w trakcie aportowania przedmiotów oraz w trakcie oceny gotowości do gryzienia. Strzał z broni palnej (automatycznej) oddaje się z odległości 25-30 m.
- Ocena instynktu zabawy i aportu: 
o Przewodnik zachęca psa, bawiąc się jego ulubioną zabawką. Następnie zabawkę tę rzuca się w wysoką trawę lub krzaki - celem oceny zdolności wyszukiwania rzuconego przedmiotu. Pies powinien po przeszukaniu terenu zaaportować zabawkę. Czynność tę powtarza się z piłką i drewnianym aportem. W trakcie jednej z prób podnoszenia aportu przez psa oddaje się strzał z broni palnej z odległości ok. 25-30m. 
o Ocenę instynktu zabawy i aportu przeprowadza się również w pomieszczeniach pracowni. Przewodnik lub asystent bawiąc się z psem aportem (piłka) rzuca ją w pomieszczeniu. Pies bez większych problemów powinien zaaportować rzucony przedmiot. W jednej z prób zabawkę (piłkę), po zachęceniu psa umieszcza się wewnątrz jednego ze stanowisk ciągu selekcyjnego. Pies powinien wyszukać stanowisko, w którym ukryta została zabawka.
- Zachowanie się psa wewnątrz obiektów (pomieszczenia pracowni śladów zapachowych). Przewodnik z psem na smyczy wchodzi do pomieszczenia pracowni, gdzie występują różne pokrycia podłogowe (np. śliska podłoga). Bada się reakcję psa na hałasy (na podłogę rzuca się ciężki przedmiot) oraz zachowanie psa w pomieszczeniach zaciemnionych i umiejętność poruszania się po schodach.
- Ocena psa pod względem gotowości do gryzienia i obrony. Do przewodnika z psem zbliża się asystent, który próbuje go zaatakować. Prawidłowo reagujący pies powinien próbować odeprzeć atak asystenta.
- Test odwagi. Pies zostaje sam na smyczy. Przewodnik odchodzi i znika z pola widzenia psa. Po ok. 5 min. nieznana osoba podchodzi do psa i okazuje mu przyjazne traktowanie. Następnie osoba ta oddala się na ok. 10 m i drażni się z psem, próbują sprowokować atak. Prawidłowo reagujący pies powinien próbować odeprzeć atak.
Przedstawione powyżej kryteria użytkowe odnoszą się do psów rasy owczarek niemiecki lub mieszańców eksterierowo zbliżonych do owczarka. W odniesieniu do innych ras stosuje się modyfikacje w zależności od charakterystyki rasy.
Ocena kryteriów użytkowych psów kwalifikowanych do tresury w zakresie identyfikacji zapachów ludzi jest poszerzona o elementy takie same, jak dla pozostałych psów policyjnych. Wynika to z ekonomiki postępowania. W sytuacjach, w których psy będące już w trakcie tresury nie będą wykazywać zadowalających postępów, można je z powodzeniem przekwalifikować do innej tresury specjalnej (np. wykrywanie narkotyków, zwłok, itp.) lub do tresury na psa patrolowo-tropiącego.

psy w policji