Historia cz. I

Przedstawiony poniżej rys historyczny stanowi próbę usystematyzowania poszczególnych etapów rozwoju tej dyscypliny w okresie ostatnich kilkunastu lat. Jest on szczególnie bliski autorowi niniejszego opracowania, gdyż w wielu opisanych poniżej przedsięwzięciach uczestniczył on osobiście lub osobiście je realizował, wiele spośród nich programował lub, z racji sprawowanej w CLK KGP funkcji, nadzorował. Z danych Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP wynika, iż od roku 1992 obserwuje się progresję, przez niektórych uznawaną nawet jako paradoksalną, pod względem liczby realizowanych badań dla potrzeb organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, jak i funkcjonujących pracowni śladów zapachowych oraz liczby i jakości wytresowanych psów specjalnych przeznaczonych do identyfikacji śladów zapachowych. Niebagatelne znaczenie dla rozwoju tej dyscypliny badawczej miało przeniesienie jej z policyjnych pionów: szkoleniowego i kryminalnego do pionu kryminalistyki i uznanie jej jako samodzielnej specjalności kryminalistycznej[9].

Umiejscowienie tej problematyki w szkołach policyjnych i pionie kryminalnym, ze względu na brak profesjonalnego zaplecza naukowo-badawczego, spychało ją automatycznie tylko do czynności o charakterze wykrywczym i tylko na pogranicze nauk sądowych. Nie miała ona przez to również szans na weryfikację proponowanych rozwiązań przez poważne instytuty naukowe. Hermetyczność problematyki wykluczała również podjęcie naukowej dyskusji nad jej założeniami. A nie trzeba nikogo przekonywać, że szeroka i merytoryczna dyskusja na temat tej, czy też każdej innej metody identyfikacji z pewnością wychodzi jej na dobre. Z jednej strony może przyczynić się do wykrycia ewentualnych jej niedoskonałości, a z drugiej strony pozwala na skuteczne wyjaśnianie formułowanych wątpliwości. Wprowadzenie tej metody do kryminalistyki usunęło większość wcześniej napotykanych barier.

Cezurą dla współczesnej osmologii, jak już wcześniej wspomniano był rok 1992. W tym właśnie czasie zakończono prace legislacyjne nad zarządzeniem Nr 19/92 Komendanta Głównego Policji z dnia 12.10.1992 r. w sprawie psów służbowych Policji. Zawierało ono, jako część integralną, Wytyczne dotyczące zabezpieczania, przechowywania i rozpoznawania śladów zapachowych ludzi metodą „K”. Wtedy też Laboratorium Kryminalistyczne komendy wojewódzkiej Policji w Łodzi, jako pierwsze zgłosiło przygotowanie pracowni do prowadzenia badań śladów zapachowych[10]. Zarządzenie o którym mowa powyżej weszło w życie w dniem 01.03.1993 r. Z tą datą oficjalnie Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji przejęło odpowiedzialność za organizację używania i utrzymania wszystkich psów służbowych w Policji[11].

Początkowo jednostki Policji wyposażone były zaledwie w 5 psów specjalnych do identyfikacji śladów osmologicznych. W ramach badań wykorzystywano „siłą rzeczy” psy tropiące, które posiadały umiejętność „rozpoznawania przedmiotów”. Warto w tym miejscu wspomnieć postać jednego z pionierów polskiej osmologii Pana Ryszarda Skrybusia - technika kryminalistyki – który w Zakładzie Szkolenia Przewodników i Tresury Psów w Sułkowicach podjął próby organizacji pracowni osmologicznej oraz tresury psów wyłącznie w kierunku identyfikacji śladów zapachowych ludzi. Oprócz pojęcia się trudnego zadania przygotowania przewodników i tresury psów był on Autorem szeregu materiałów dydaktycznych wykorzystywanych przez jednostki Policji. W tym samym czasie Pan Gwidon Sutowski z Laboratorium Kryminalistycznego k.w.p. w Koszalinie przedstawił projekt ekspertyzy z zakresu badań śladów zapachowych, stanowił on zręby dla późniejszych opracowań. Ta sama k.w.p. rozpoczęła proces szkolenia policjantów służby dochodzeniowo-śledczej w zakresie zabezpieczania śladów osmologicznych na miejscach zdarzeń.

Tomasz Bednarek

Dodano: 21.12.2007 r.

Aktualizowano: 29.12.2009 r.

Dalej w cz. II ...

historia